Materiały edukacyjne opracowane w ramach projektu „Lex pro bono communi”

Słowem wstępu

Przedstawiamy Wam cykl materiałów edukacyjnych, którym celem jest przybliżenie podstawowych zagadnień związanych z prowadzeniem kontroli obywatelskiej. Zależy nam na tym, żeby informacje podać Wam w przyjazny i zrozumiały sposób, dlatego zamiast długich list podpunktów i tabelek proponujemy… opowieść. W kolejnych artykułach jej bohaterami będą Jola i Romek, zaangażowani mieszkańcy, z których pomocą przedstawimy poszczególne tematy.

Z pozdrowieniami i życzeniami wielu owocnych społecznych inicjatyw,

Autorki

 

  • Materiały audio-wizualne:

Informacja publiczna

Informacja o środowisku

Skargi i wnioski

Działania rzecznicze

Monitoring krok po kroku

Monitoring – jak robią to inni

Proces legislacyjny w Polsce

Obywatelska inicjatywa ustawodawcza

 

  • Artykuły edukacyjne:

 

1 Informacja publiczna

2 Procedura udostępniania informacji publicznej

3 Informacja publiczna – przykłady

4 Informacja o środowisku

5 Skargi i wnioski

6 Działania rzecznicze

Monitoring krok po kroku

 

Wersje DOC artykułów:

1 Informacja publiczna

2 Procedura udostępniania informacji publicznej

3 Informacja publiczna – przykłady

4 Informacja o środowisku

5 Skargi i wnioski

6 Działania rzecznicze

Proces legislacyjny w Polsce

Monitoring krok po kroku

Monitoring jak to robią inni_

Udział w procesie legislacyjnym konsultacje społeczne i publiczne

Udział w procesie legislacyjnym obywatelska inicjatywa ustawodawcza i ciała dialogu

 

 

  • Infografiki:

Wersje PDF infografik:
1_Informacja_Publiczna

2_InformacjaPubicznaTryb

3_InformacjaPubicznaPrzyklady

4_InformacjaoSrodowisku

5_SkargaWniosek

6_NarzedziaRzecznicze

Audiodeskrypcja grafik 1-6

 

7 Proces legislacyjny w Polsce

8 Konsultacje publiczne

9 Monitoring_krok po kroku

10 Monitoring_inspiracje cz. 1

11 Monitoring_inspiracje cz. 2

12 Obywatelska inicjatywa ustawodawcza

 

 

Wersje PNG infografik:

Infografika to komiks pokazujący historię Jolanty. Pierwszy obrazek pokazuje kobietę machającą ręką. Podpis: “To Jola. Jola działa w swojej gminie. Robi super rzeczy z innymi zaangażowanymi mieszkańcami.” Drugi rysunek pokazuje Jolę stojącą przed dużym budynkiem urzędu z zamkniętymi drzwiami i wysokimi schodami. Strzałka prowadzi od Jolanty do drzwi urzędu. Podpis: “Pewnego dnia Jola musi zmienić sposób działania.” Kolejny obrazek ukazuje sytuację kilka dni wcześniej i pokazuje Jolę, która czyta gazetę pod tytułem Lokalne Wieści. Jola jest rozzłoszczona. Obok napis: “To nie działa tak, jak powinno.” Na kolejnym obrazku Jola jest zamyślona. Wokół niej znajdują się dymki z pytaniami: Jakie przepisy to regulują? Ile to kosztuje? Gdzie mogę to załatwić? Kto się tym zajmuje? Obok podpis: Ale czy to w ogóle jej sprawa? Poniżej rysunek ręki, która szpilką przebija dymki i napis: “Tak!” . Druga ręka, podaje Konstytucję. Obok dwie kartki z fragmentami Konstytucji: “Artykuł 4, punkt pierwszy: Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej należy do Narodu. Punkt drugi: Naród sprawuje ją przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. “ “Artykuł 61: Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcję publiczne.” Na kolejnym rysunku widać Jolę, która trzyma w ręku Konstytucję. Druga ręka podniesiona do góry w zwycięskim geście. Podpis: “Teraz już wiem co z tym zrobić.” Grafika przedstawia proces uzyskiwania informacji publicznej. Na pierwszym rysunku widać osobę otwierającą zamkniętą skrzynię podpisaną literą I - symbolem informacji. Podpis: “Jak uzyskać informację publiczną?” Kolejny etap to rysunek kobiety z sześcioma rękami, w których trzyma kolejno: symbol Biuletynu Informacji Publicznej, komiksowy dymek ze znakiem zapytania, dzwoniący telefon, kopertę, symbol maila, miniaturkę budynku urzędu. Podpis: “Masz wiele możliwości.” Kolejny etap: “Najpierw sprawdź to w BIPie. A jeśli nie znajdziesz informacji - pytaj, czyli: złóż wniosek ustny ( o informacje dostępne od ręki) - telefonicznie lub na miejscu lub wniosek pisemny: pocztą lub mailem.” Kolejny etap: “albo pójdź na posiedzenie Rady Gminy, dzielnicy lub komisji sejmowej.” W kolejnym etapie ścieżka rozgałęzia się na dwie możliwości: Pierwsza ścieżka:A co jeśli urząd odmówi? - złóż odwołanie, kolejna odmowa urzędu - złóż skargę do Sądu Administracyjnego na decyzję. Druga ścieżka: A co jeśli urząd milczy lub udzielił niepełnej odpowiedzi? - złóż skargę do Sądu Administracyjnego na bezczynność. Grafika przedstawia otwartą skrzynię, ze z której wylatują litery I - symbol informacji. Pod spodem podpis: “Informacja Publiczna to:”. Wokół rysunki i opisy przykładów Informacji Publicznej: wiek sędziego przebieg sesji rady gminy umowy cywilnoprawne zawierane przez organy władzy publicznej udostępnienie orzeczeń dyscyplinarnych dane osobowe autorów opinii i ekspertyz dla organu administracji publicznej projekt budowlany faktury partii politycznych Pierwszy rysunek przedstawia Alicję, która próbuję otworzyć kłódkę z literą I - symbolem informacji. Podpis: “Jest też inny tryb niż uzyskanie informacji publicznej - informacja o środowisku.” Obok tekst: “Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska. Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.” Poniżej wymienione są rodzaje informacji o stanie i ochronie środowiska, o które można ubiegać się w trybie uzyskania informacji o środowisku: dane o wzajemnych oddziaływaniach czynniki i środki mogące wpływać negatywnie na środowisko wpływ stanu środowiska na zdrowie i warunki życia oraz obiekty architektury działania na rzecz ochrony środowiska plany, programy, analizy finansowe istotne dla ochrony środowiska. Grafika przedstawia komiks. Na pierwszym obrazku rysunek rozzłoszczonej Jolanty. W jednej ręce trzyma literę I - symbol informacji, w drugiej - kartkę z napisem: “Skarga”. Podpis: “Jolanta wie już, co nie działa. Dlatego pisze skargę.” Obok tekst: “Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.” Na kolejnym obrazku widać uśmiechniętego Romka, który w jednej ręce trzyma żarówkę a drugiej kartkę z napisem: “Wniosek”. Podpis: “Romek ma pomysł, jak to powinno działać. Dlatego piszę wniosek.” Obok tekst: “Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.” Na kolejnym obrazku schemat procedury składania wniosku lub skargi. Pierwszy etap: napisz wniosek lub skargę. Drugi etap: Wyślij mailem lub złóż ustnie. Trzeci etap: odpowiedź bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca. Kolejny etap: udało się, czyli pozytywne załatwienie sprawy lub wiem dlaczego nie, czyli negatywna odpowiedź z uzasadnieniem. Rysunek przedstawia komiks. Na pierwszym obrazku Romek stoi przed budynkiem urzędu . W ręku trzyma megafon, z którego wydobywa się dźwięk, który cichnie przed drzwiami urzędu. Romek wysyła w stronę urzędu listy, które odbijają się od zamkniętych drzwi. Wokół Romka kartki z napisem “Nie” Na kolejnym obrazku Romek zastanawia się, co robić. Następny obrazek przedstawia Romka stojącego przed kartką z napisem: “plan rzecznictwa” i przyczepia do niej karteczki post-it. Na kolejnych obrazkach widać zbliżenie na kartki, na których znajdują się następujące napisy: pozyskiwanie sojuszników wśród naukowców, organizacji pozarządowych, radnych, przedsiębiorców spotkania z decydentami nagłośnienie sprawy w mediach wystąpienia podczas sesji rady gminy zgromadzenia publiczne i inne wydarzenia angażujące mieszkańców inicjatywa uchwałodawcza, petycje, listy otwarte Ostatni obrazek pokazuje urząd z otwartymi drzwiami. Przed urzędem manifestacja z symbolami pomysłu Romka z początku komiksu. Roman i Alicja wchodzą po schodach do urzędu niosąc pomysł Romka.

 

 

Finansowanie: materiały edukacyjne powstały w ramach projektu „Lex pro bono communi – monitoring prawa regulującego współpracę rządu z organizacjami pozarządowymi na rzecz dobra wspólnego”, realizowany w ramach: Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.